Historie algemeen

 

Elke Psalmzang liefhebber kent “de Bovenstem” wel.

Deze tegen melodie is ongeveer 165 jaar geleden ontstaan in de vissersplaatsen rond de toenmalige Zuiderzee.

In vroeger dagen werd de Bovenstem in vrijwel elke kerkdienst gehoord.

Krachtige zelfbewuste mannenstemmen ondersteunden dan door de Bovenstem de gemeentezang.

Vissermannen zongen veel aan boord en zo werd aan stemontwikkeling gedaan.

Bij het biezen snijden in Genemuiden zongen de mannen staande in het water de Bovenstem.

Dat werd zelfs gehoord door de langsvarende schippers.

In de tijd van de grammofoonplaten is de verspreiding van de Bovenstem landelijker geworden.

Bij een concert wordt het eerste vers van de Psalm in de normale melodie gezongen.

En bij het tweede vers zingen de tenoren de Bovenstem.

Dit om het verschil goed uit te laten komen.

De Bovenstem kan om technische redenen alleen bij een veertigtal Psalmmelodieën worden uitgevoerd,

de zogenaamde ionisch getoonzette Psalmen.

Dat staat rechts boven de melodie van de betreffende Psalm.

In ons land wordt de Bovenstem nu nog maar in enkele plaatsen gezongen tijdens de erediensten.

Niet elke Bovenstem is hetzelfde, dit kan per plaats of streek verschillen.

Inmiddels zijn er diverse Bovenstemgroepen in het leven geroepen.

De begeleider (organist) heeft wel een zeer beperkte keus aan harmonieën.

Het massaal en vol overgave zingen van de eenvoudige niet-ritmische Psalmen is een bijzondere schoonheid,

waarin zangers en organist samen één zijn en komen tot prachtige hoogtepunten.